bie
Albanian
Etymology 1
From dialectal bjej, from Proto-Albanian *bera, from Proto-Indo-European *bʰerH- (“to strike”) (compare Old English berian, Latin ferīre).
Alternative forms
- bjej
Pronunciation
- IPA(key): /ˈbiɛ/
Verb
bie (first-person singular past tense rashë, participle rënë)
Conjugation
participle (pjesore) |
rënë | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
gerund (përcjellore) |
duke rënë | ||||||
infinitive (paskajore) |
për të rënë | ||||||
singular (njëjës) |
plural (shumës) | ||||||
1st pers. (veta e 1rë) |
2nd pers. (veta e 2të) |
3rd pers. (veta e 3të) |
1st pers. (veta e 1rë) |
2nd pers. (veta e 2të) |
3rd pers. (veta e 3të) | ||
indicative (dëftore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
present (e tashme) |
bie | bie | bie | biem | bini | bien | |
imperfect (e pakryer) |
bija | bije | binte | binim | binit | binin | |
aorist (simple past) (e kryer e thjeshtë) |
rashë | re | ra | ramë | ratë | ranë | |
perfect (e kryer) |
kam rënë | ke rënë | ka rënë | kemi rënë | keni rënë | kanë rënë | |
past perfect (më se e kryer) |
kisha rënë | kishe rënë | kishte rënë | kishim rënë | kishit rënë | kishin rënë | |
aorist II (past perfect II) (e kryer e tejshkuar) |
pata rënë | pate rënë | pati rënë | patëm rënë | patët rënë | patën rënë | |
future¹ (e ardhme) |
do të bie | do të biesh | do të bjerë | do të biem | do të bini | do të bien | |
future perfect² (e ardhme e përparme) |
do të kem rënë | do të kesh rënë | do të ketë rënë | do të kemi rënë | do të keni rënë | do të kenë rënë | |
subjunctive (lidhore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
present (e tashme) |
të bie | të biesh | të bjerë | të biem | të bini | të bien | |
imperfect (e pakryer) |
të bija | të bije | të binte | të binim | të binit | të binin | |
perfect (e kryer) |
të kem rënë | të kesh rënë | të ketë rënë | të kemi rënë | të keni rënë | të kenë rënë | |
past perfect (më se e kryer) |
të kisha rënë | të kishe rënë | të kishte rënë | të kishim rënë | të kishit rënë | të kishin rënë | |
conditional¹, ² (kushtore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
imperfect (e pakryer) |
do të bija | do të bije | do të binte | do të binim | do të binit | do të binin | |
past perfect (më se e kryer) |
do të kisha rënë | do të kishe rënë | do të kishte rënë | do të kishim rënë | do të kishit rënë | do të kishin rënë | |
optative (dëshirore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
present (e tashme) |
rënça | rënç | rëntë | rënçim | rënçit | rënçin | |
perfect (e kryer) |
paça rënë | paç rënë | pastë rënë | paçim rënë | paçit rënë | paçin rënë | |
admirative (habitore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
present (e tashme) |
rënkam | rënke | rënka | rënkemi | rënkeni | rënkan | |
imperfect (pakryer) |
rënkësha | rënkëshe | rënkësh | rënkëshim | rënkëshit | rënkëshin | |
perfect (e kryer) |
paskam rënë | paske rënë | paska rënë | paskemi rënë | paskeni rënë | paskan rënë | |
past perfect (më se e kryer) |
paskësha rënë | paskëshe rënë | paskësh rënë | paskëshim rënë | paskëshit rënë | paskëshin rënë | |
imperative (urdhërore) |
— | ti | — | — | ju | — | |
present (e tashme) |
— | bjer | — | — | bini | — | |
¹) indicative future identical with conditional present ²) indicative future perfect identical with conditional perfect |
Etymology 2
From *bier, from Proto-Albanian *berja, from *bʰér-io-, from Proto-Indo-European *bʰer- (cf. English bear).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈbiɛ/
Verb
Conjugation
participle (pjesore) |
prurë | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
gerund (përcjellore) |
duke prurë | ||||||
infinitive (paskajore) |
për të prurë | ||||||
singular (njëjës) |
plural (shumës) | ||||||
1st pers. (veta e 1rë) |
2nd pers. (veta e 2të) |
3rd pers. (veta e 3të) |
1st pers. (veta e 1rë) |
2nd pers. (veta e 2të) |
3rd pers. (veta e 3të) | ||
indicative (dëftore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
present (e tashme) |
bie | bie | bie | biem | bini | bien | |
imperfect (e pakryer) |
bija | bije | binte | binim | binit | binin | |
aorist (simple past) (e kryer e thjeshtë) |
prura | prure | pruri | prumë | prutë | prunë | |
perfect (e kryer) |
kam prurë | ke prurë | ka prurë | kemi prurë | keni prurë | kanë prurë | |
past perfect (më se e kryer) |
kisha prurë | kishe prurë | kishte prurë | kishim prurë | kishit prurë | kishin prurë | |
aorist II (past perfect II) (e kryer e tejshkuar) |
pata prurë | pate prurë | pati prurë | patëm prurë | patët prurë | patën prurë | |
future¹ (e ardhme) |
do të bie | do të biesh | do të bjerë | do të biem | do të bini | do të bien | |
future perfect² (e ardhme e përparme) |
do të kem prurë | do të kesh prurë | do të ketë prurë | do të kemi prurë | do të keni prurë | do të kenë prurë | |
subjunctive (lidhore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
present (e tashme) |
të bie | të biesh | të bjerë | të biem | të bini | të bien | |
imperfect (e pakryer) |
të bija | të bije | të binte | të binim | të binit | të binin | |
perfect (e kryer) |
të kem prurë | të kesh prurë | të ketë prurë | të kemi prurë | të keni prurë | të kenë prurë | |
past perfect (më se e kryer) |
të kisha prurë | të kishe prurë | të kishte prurë | të kishim prurë | të kishit prurë | të kishin prurë | |
conditional¹, ² (kushtore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
imperfect (e pakryer) |
do të bija | do të bije | do të binte | do të binim | do të binit | do të binin | |
past perfect (më se e kryer) |
do të kisha prurë | do të kishe prurë | do të kishte prurë | do të kishim prurë | do të kishit prurë | do të kishin prurë | |
optative (dëshirore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
present (e tashme) |
prufsha | prufsh | pruftë | prufshim | prufshit | prufshin | |
perfect (e kryer) |
paça prurë | paç prurë | pastë prurë | paçim prurë | paçit prurë | paçin prurë | |
admirative (habitore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
present (e tashme) |
prukam | pruke | pruka | prukemi | prukeni | prukan | |
imperfect (pakryer) |
prukësha | prukëshe | prukësh | prukëshim | prukëshit | prukëshin | |
perfect (e kryer) |
paskam prurë | paske prurë | paska prurë | paskemi prurë | paskeni prurë | paskan prurë | |
past perfect (më se e kryer) |
paskësha prurë | paskëshe prurë | paskësh prurë | paskëshim prurë | paskëshit prurë | paskëshin prurë | |
imperative (urdhërore) |
— | ti | — | — | ju | — | |
present (e tashme) |
— | bjer | — | — | bini | — | |
¹) indicative future identical with conditional present ²) indicative future perfect identical with conditional perfect |
Synonyms
Derived terms
Daasanach
Further reading
- Mauro Tosco, The Dhaasanac Language: Grammar, Text, Vocabulary of a Cushitic Language of Ethiopia
Danish
Etymology
From Old Norse bíða, from Proto-Germanic *bīdaną (“to wait, await”), cognate with Swedish bida, English bide, abide, German beiten (dialectal). The verb goes back to Proto-Indo-European *bʰéydʰeti, which is also the source of Latin fīdō (“to trust”), Ancient Greek πείθω (peíthō, “to persuade”).
Pronunciation
- IPA(key): /biːə/, [ˈb̥iːi]
Inflection
Derived terms
East Central German
References
- 2020 June 11, Hendrik Heidler, Hendrik Heidler's 400 Seiten: Echtes Erzgebirgisch: Wuu de Hasen Hoosn haaßn un de Hosen Huusn do sei mir drhamm: Das Original Wörterbuch: Ratgeber und Fundgrube der erzgebirgischen Mund- und Lebensart: Erzgebirgisch – Deutsch / Deutsch – Erzgebirgisch, 3. geänderte Auflage edition, Norderstedt: BoD – Books on Demand, →ISBN, OCLC 932028867, page 22:
Kapampangan
Etymology 1
From earlier biay, from Proto-Malayo-Polynesian *bihaʀ. Compare Sambali biyay, Tagalog buhay, Ilocano biag.
Pronunciation
- Hyphenation: bie
- IPA(key): /ˈbje/, [ˈbjɛː]
Derived terms
- biayan
- bibie
- binie
- kabiayan
- mabie
- mie
- mimie
Etymology 2
From earlier byay, from Proto-Malayo-Polynesian *bəʀay, from Proto-Austronesian *bəʀay. Compare Tagalog bigay, Cebuano bugay, Maranao begi, and Malay beri.
Pronunciation
- Hyphenation: bie
- IPA(key): /ˈbje/, [ˈbjɛː]
Limburgish
Etymology 1
From Middle Dutch bi, from Old Dutch bi, from Proto-Germanic *bi, from Proto-Indo-European *h₁epi.
Pronunciation
- IPA(key): [biː˨]
- Hyphenation: bie
- Rhymes: -iː
Preposition
bie (+ dative)
- (locative) by, at
- (with a person, family, shop) at
- Ich bin bie g'm Jeanette. ― I'm at Jeanette's place.
- (with an organization or company) for; at; in
- Die wirke bie einem bekker. ― They work for a bakery.
- (with a reflexive pronoun) with; on
- V'r hant 't nit bei ós. ― We don't have it with us.
- (with an event considered certain) upon, at the time of
- (with an event considered theoretical) in case of, in the event of
- Bien oonval. ― In the case of an accident.
- (with a continuing activity or condition) during; while; during the existence of
- (with an item that implies an activity) over; during
- (takes the accusative) with, to, towards
Etymology 2
From Middle Dutch bië, from Old Dutch *bīa, from Proto-Germanic *bijō.
Alternative forms
Pronunciation
- IPA(key): [biː˦]
- Hyphenation: bie
- Rhymes: -iː
Inflection
Singular | Plural | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Root | Mutation | Diminutive | Diminutive Mutation | Root | Mutation | Diminutive | Diminutive Mutation | |
Nominative | bie | pie | bieke | pieke | bieje | pieje | biekes | piekes |
Genitive | bie | pie | biekes | piekes | bieje | pieje | biekes | piekes |
Locative | biejes | piejes | biejeske | piejeske | biejese | piejese | biejeskes | piejeskes |
Dative | bieje (archaic) | pieje (archaic) | biekem (archaic) | piekem (archaic) | bieje | pieje | biekes | piekes |
Accusative | bie | pie | bieke | pieke | bieje | pieje | biekes | piekes |
Mandarin
Romanization
bie
Usage notes
- English transcriptions of Mandarin speech often fail to distinguish between the critical tonal differences employed in the Mandarin language, using words such as this one without the appropriate indication of tone.
Middle Dutch
Etymology
From Old Dutch *bīa, from Proto-Germanic *bijō.
Inflection
This noun needs an inflection-table template.
Descendants
Further reading
- “bie”, in Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 2000
- Verwijs, E.; Verdam, J. (1885–1929), “bie”, in Middelnederlandsch Woordenboek, The Hague: Martinus Nijhoff, →ISBN
Norwegian Bokmål
Etymology 1
From Old Norse bý, from Proto-Germanic *bijō, from Proto-Indo-European *bʰī-.
Noun
bie f or m (definite singular bia or bien, indefinite plural bier, definite plural biene)
- a bee
Derived terms
Norwegian Nynorsk
Pronunciation
- IPA(key): /²biːə/
Etymology 1
From Old Norse bý n, from Proto-Germanic *bijǭ f.
Derived terms
Etymology 2
From Old Norse biða.
Verb
bie (present tense biar or bier, past tense bia or bidde, past participle bia or bidd, present participle biande, imperative bi)
Old Irish
Verb
bie
Mutation
Old Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Nasalization |
bie | bie pronounced with /v(ʲ)-/ |
mbie |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Yola
Preposition
bie
- Alternative form of bee (“by”)
- 1867, CONGRATULATORY ADDRESS IN THE DIALECT OF FORTH AND BARGY, line 16:
- y'ast, bie ractzom o'honde, ee-delt t'ouz ye laas ee-mate var ercha vassale,
- you have with impartial hand ministered the laws made for every subject,
- 1867, CONGRATULATORY ADDRESS IN THE DIALECT OF FORTH AND BARGY, line 24:
- Bie ee factes.
- By the results.
-
References
- Jacob Poole (1867), William Barnes, editor, A Glossary, With some Pieces of Verse, of the old Dialect of the English Colony in the Baronies of Forth and Bargy, County of Wexford, Ireland, London: J. Russell Smith, page 114